Niezależnie czy na motocyklu, czy w samochodzie do zmiany biegów w 99% przypadków wykorzystujemy sprzęgło. Dzięki użyciu tego mechanizmu możemy płynnie wrzucić wyższe lub niższe przełożenie. Co zrobić, gdy konieczna jest zmiana biegów bez sprzęgła. Jak poradzić sobie w takiej sytuacji i czy jest to bezpieczne dla pojazdu?

Jak wygląda zmiana biegu w sprawnym pojeździe?

Gdy auto jest sprawne, sytuacja wygląda dosyć prosto. Chcąc zmienić bieg, wciskamy pedał sprzęgła, który odłącza napęd od skrzyni biegów. Następnie manewrując lewarkiem, wybieramy bieg. Lewarek przekazuje informacje do wybieraka, który na podstawie wybranego przełożenia podłącza odpowiednią parę kół zębatych. Po zluzowaniu pedału sprzęgła, moment obrotowy ponownie jest przenoszony przez skrzynie biegów na koła. 

Tak w dużym skrócie i uproszczeniu można wytłumaczyć działanie skrzyni biegów. Sprzęgło pełni w niej niezwykle istotną funkcję, gdyż pozwala na zabezpieczenie jej przed nadmiernym obciążeniem w trakcie zmiany przełożenia. Co zrobić, gdy sprzęgło odmówi posłuszeństwa?

Jak zmieniać biegi bez sprzęgła w samochodzie?

Na szczęście zmiana biegu bez użycia sprzęgła nie jest skomplikowanym procesem. Co zrobić, gdy pedał służący do obsługi tego mechanizmu odmówi posłuszeństwa w trakcie jazdy?

  1. Puszczamy pedał gazu;
  2. Przesuwamy lewarek zmiany biegów w pozycję neutralną;
  3. Zwiększamy obroty silnika;
  4. Wbijamy pożądany bieg za pomocą lewarka. 

Jeśli proces zostanie przeprowadzony prawidłowo, uda się wbić pożądane przełożenie bez nieprzyjemnego zgrzytu. Zakres obrotów powinien odpowiadać aktualnej prędkości, z jaką poruszają się koła. Dlatego warto dobrze znać swoje auto i zakres obrotów na danym biegu, który odpowiada prędkości poruszania się samochodu. 

Nieco inaczej sytuacja wygląda przy ruszaniu z miejsca. To na szczęście również jest możliwe z niedziałającym sprzęgłem. Przede wszystkim trzeba upewnić się, że samochód ma miejsce z przodu na rozpędzenie się. W innym przypadku możemy wjechać w przeszkodę i uszkodzić auto. Kolejne kroki prezentują się następująco:

  1. Na wyłączonym silniku wrzucamy drugi bieg;
  2. Przekręcamy kluczyk w stacyjce do momentu, w którym samochód zacznie ruszać z miejsca;
  3. Dodajemy gazu.

W ten sposób auto zaczyna jechać. Korzystając z drugiego biegu, dajemy sobie szansę na rozpędzenie się do bezpiecznej prędkości przed próbą zmiany przełożenia bez sprzęgła. 

Co powoduje awarie sprzęgła?

Konieczność zmiany biegu bez sprzęgła najczęściej wynika z awarii tego komponentu. Co powoduje usterki tej części? Za awarię odpowiedzialne mogą być różne części tego mechanizmu. Poniżej znajdziesz informacje dotyczące tego, co może powodować uszkodzenie poszczególnych komponentów sprzęgła. 

ELEMENTOBJAWYPRZYCZYNY
Tarcza sprzęgłaŚlizganie się sprzęgła, brak możliwości wrzucenia bieguZły montaż, zużycie
Docisk sprzęgłaŚlizganie się sprzęgła, Zły montaż, nadmierne zużycie
Okładziny cierneWysokie branie, lub zapach spalenizny ze sprzęgłaCzęsta jazda na półsprzęgle
WysprzęglikGłośna praca mechanizmuAgresywne korzystanie ze sprzęgła
Łożysko oporoweGłośna praca mechanizmuZły montaż
Sprężyny tarczy sprzęgłaBrak możliwości wrzucenia biegu, szarpanie przy ruszaniuZużycie mechanizmu

Czy zmiana biegów bez sprzęgła może uszkodzić pojazd?

Zmiana biegów bez wykorzystania sprzęgła powinna być traktowana jako ostateczność. Taka czynność negatywnie wpływa na stan skrzyni biegów. W jakich sytuacjach powinniśmy decydować się na zmianę biegu bez sprzęgła?

  • W przypadku zerwania linki;
  • Spalenia sprzęgła;
  • Urządzenia wysprzęglika;
  • Innych awarii, które uniemożliwiają odłączenie napędu za pomocą sprzęgła. 

W takich sytuacjach zmiana biegu bez sprzęgła to jedyny sposób na poruszanie się samochodem. Nie powinniśmy jej wykorzystywać w innym celu niż doprowadzenie pojazdu do warsztatu. Jadąc autem bez sprzęgła do warsztatu, oszczędzimy sporo na zamówieniu lawety. Jeśli jednak zignorujemy taką awarię i będziemy kontynuować wrzucanie biegów bez sprzęgła, możemy doprowadzić do poważnej awarii skrzyni biegów. 

Ważne! Długotrwała jazda z uszkodzonym sprzęgłem może prowadzić również do uszkodzenia skrzyni biegów. Zmiana biegu bez użycia sprzęgła może doprowadzić do zużycia kół zębatych oraz synchronizatorów. 

Autor

Barbara Zadrożna
Barbara Zadrożna
Jest doświadczoną dziennikarką i redaktorką w tematycznych serwisach. W BB Motor specjalizuje się w nowinkach motoryzacyjnych. Jeśli czegoś nie jest pewna - będzie drążyć informacje aż do źródła. Prywatnie posiada dwa psy i jednego kota!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *